Nederlandse Dyscalculie Screener (2024)

Informatie over de Nederlandse Dyscalculie Screener

Populatie:groep 6 tot en met 8 van het basisonderwijs, klas 1 en 2 van het voortgezet onderwijs, niveaus 1, 2, 3 en 4 middelbaar beroepsonderwijs (alle sectoren)

Meetpretentie:automatiseringsgraad van elementaire rekentaken

Benodigd materiaal:toetsboekje voor de leerling en een afname-instructie voor de testleider

COTAN-beoordeling:de COTAN heeft de NDS op de meeste punten positief beoordeeld. De complete beoordeling vind je in deonline COTAN Documentatie. De auteurs van de NDS schreven eenToelichting op de COTAN-beoordeling van de Nederlandse Dyscalculie Screener.

Subtests van de Nederlandse Dyscalculie Screener (NDS)

De Nederlandse Dyscalculie Screener bestaat uit de volgende acht subtests:

• Grootste stip aanstrepen
• Grootste getal aanstrepen - 1 cijfer
• Grootste getal aanstrepen - 2 cijfers
• Van stippen naar cijfer
• Getallenrij invullen
• Getallenlijn
• Snelle minsommen
• 10 of meer?

De voordelen van de NDS ten opzichte van andere test

• De NDS is een snelheidstest die uitval meet op automatismen bij het rekenen. Uitval op zulke automatismen is een belangrijk criterium voor dyscalculie (Van Luit et al., 2012). In andere screeningstests zoals de Tedi-Math, de Zareki-R en de Zareki-R-NL speelt snelheid niet of nauwelijks een rol. Bij de NDS is snelheid juist de beslissende factor.
• De NDS kan zowel klassikaal als individueel worden afgenomen. Alle andere tests op het gebied van dyscalculie zijn alleen geschikt voor individuele afname.
• De NDS is een efficiënte screener: je kunt een complete groep of klas binnen één lesuur testen.
• De NDS onderzoekt automatismen die zich bij de doorsnee rekenaar al doende ontwikkelen, zonder dat ze in het rekenonderwijs expliciet worden getraind. Daarin verschilt de NDS van de TTA, die leervorderingen meten. Doordat de NDS-taken niet als zodanig worden onderwezen en geoefend, is de NDS juist een beter instrument om mogelijke dyscalculie op te sporen.

De NDS in het mbo

Met de komst van de verplichte rekentoets is er in het mbo behoefte ontstaan aan een instrument dat studenten met een verhoogd risico op dyscalculie opspoort. Daarom zijn er nu voor alle mbo-sectoren normen beschikbaar. In de bijlage van de handleiding worden de psychometrische achtergrond van de mbo-normering en de aanwijzingen voor gebruik binnen het mbo beschreven.

Informatie over de afname

Wijze van afnemen:op papier; klassikaal enindividueel

Duur van de afname:30-40 minuten (inclusief instructie)

Aantal subtests:8

De screener kan worden afgenomen door:leerkrachten/docenten, intern begeleiders, zorgcoördinatoren, remedial teachers

Zorg voor een betrouwbare toetsafname: volg deafname-instructie

Download deafname-instructie.

Informatie over het scoren en normeren

De test wordt gescoord door:leerkracht/docent, intern begeleider, zorgcoördinator, remedial teacher

Duur van de scoring en normering:1 minuut per leerling (normering via hetBoom testcentrum).

Gerapporteerde normen:percentiel (totaalscore), A-E-niveaus, I-V-niveaus, C-score; afzonderlijke normen voor de diverse onderwijssoorten in het voortgezet onderwijs (vmbo basis/kader (incl. LWOO), vmbo gemengd/theoretisch en havo/vwo) en de niveaus 1/2,3 en 4 van het mbo

Scoor en normeer eenvoudig in het Boom testcentrum

Nadat je de subtests gescoord hebt, kun je de ruwe scores via hetBoom testcentrumzelf eenvoudig omzetten naar verschillende soorten normen. Een handleiding hiervoor vind je in het testcentrum onder 'Help'.

De ruwe score voor elke subtest bestaat uit het aantal gemaakte items. Daarbij wordt niet gelet op fouten. Het tempo waarin de eenvoudige taken van de NDS worden gemaakt is cruciaal, en rekening houden met het aantal fouten voor de berekening van de totaalscore maakt de NDS niet betrouwbaarder.

Op de achterkant van het testboekje staat een tabel waarin de ruwe scores (het aantal gemaakte items) van elke subtest kunnen worden genoteerd. Om de test te normeren, neem je de ruwe scores vervolgens zelf vanuit de tabel over in het Boom testcentrum.

Inloggen in het Boom testcentrum

Informatie over de rapportage

De uitslag wordt gerapporteerd in:percentiel (totaalscore), A-E-niveaus, I-V-niveaus, C-score; afzonderlijke normen voor de diverse onderwijssoorten in het voortgezet onderwijs (vmbo basis/kader (incl. LWOO), vmbo gemengd/theoretisch en havo/vwo)en de niveaus 1, 2, 3 en 4 van het mbo

Rapportage:op individueel niveau
Het rapport kan wordengeïnterpreteerd door:leerkrachten/docenten, intern begeleiders, zorgcoördinatoren, remedial teachers

Bekijk voorbeelden van een individueel rapport voor het primair onderwijs, voortgezet onderwijs en het mbo.

Binnen of buiten het kritieke gebied?

De C-score

Naast de niveaus I t/m V en A t/m E wordt op de NDS-rapportage ook de C-score vermeld. Deze wordt vaak in diagnostische tests gebruikt. Ze is afgeleid van de C-schaal van Guilford (J.P. Guilford, 1965, Fundamental statistics in psychology and education, New York: McGraw-Hill) en is vergelijkbaar met stanines, maar is nauwkeuriger in de uitersten van de schaal. Hij heeft een gemiddelde van 5 en een standaarddeviatie van 2. Wanneer de C-score kleiner is dan 3 wordt gesproken van een lage score. Wanneer op het rapport als resultaat staat 'De testuitslag valt binnen het kritieke gebied' (een Totaalscore van <= 10), zal ook de C-score van de betreffende leerling in het linker gebied van de verdeling liggen.

Hoe ziet het toetsmateriaal van de NDS eruit?

Het testboekje bestaat uit acht subtests. Voor elk van de subtests heeft de leerling 1 minuut de tijd. De subtests zijn voor de gemiddelde leerling zeer eenvoudig uit te voeren. Zo moeten ze in een van de subtests bijvoorbeeld de grootste stip van twee stippen aanstrepen en in een andere subtest het aantal weergegeven stippen opschrijven. ‘Dyscalculisten’ vallen doorgaans echter juist op dit soort ogenschijnlijk simpele taken uit.

Hoelang zijn de tokens en credits van de NDS geldig?

Het token dat je bij de testboekjes ontvangt moet je binnen een jaar inwisselen in het Boom testcentrum voor digitale normeringen (credits). De digitale normeringen van de NDS zijn 5 jaar geldig.

Kan ik de NDS herhaald afnemen?

In verband met een mogelijk optredend leereffect raden wij het af om de NDS binnen een periode van drie maanden opnieuw af te nemen.

Is de NDS beoordeeld door de COTAN?

Hoe bewaakt Boom de privacy van school- en leerlinggegevens bij digitale leermiddelen en toetsen en in digitale applicaties zoals het Boom testcentrum?

Waarom staat er geen uitslag in de vorm van Voldoende of Onvoldoende meer op het rapport?

Vroeger stond de uitslag Voldoende of Onvoldoende op het rapport. Op aanraden van een van de testauteurs is dat veranderd. Onvoldoende wordt nu vertaald in ‘het testresultaat valt in het kritieke gebied’. Met het testresultaat wordt de C-score bedoeld. De reden voor deze nuancering is geweest dat ‘Voldoende’ en ‘Onvoldoende’ te strikt werd geïnterpreteerd (wel of niet sprake van dyscalculie). De NDS is een screener. Het instrument geeft met een relatief korte afnametijd een goede indicatie of er sprake is van dyscalculie. Maar het gaat om een indicatie, om daadwerkelijk dyscalculie te diagnosticeren is een meer uitgebreide assessment nodig.